To Άγιον Φως

Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ
Αναπληρωτή Καθηγητή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης


ΟΠΩΣ ΚΑΘΕ χρόνο, έτσι και φέτος ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων έλαβε και μετέδωσε στον λαό, και στον κόσμο ολόκληρο, το Άγιο Φως, θαυματουργικά από τον Πανάγιο Τάφο, το [μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου. Η υπερφυσική αυτή θαυματουργική παρουσία της Θείας Χάριτος επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο στην Αγία Πόλη της Ιερουσαλήμ, χαρίζοντας στους πιστούς μια ζωντανή ελπίδα στην χαρά της Αναστάσεως του Θεανθρώπου. Χιλιάδες προσκυνητές και εκατομμύρια ορθόδοξοι χριστιανοί, στην υφήλιο ολόκληρη, προσβλέπουν στο Άγιο Φως και την θαυματουργική αφή του, ενώ ο ελληνικός λαός έχει πολλά και διάφορα έθιμα σχετικά με το φως της Αναστάσεως, το μεταφέρει τελετουργικά στο σπίτι του, χρίει με την κάπνα του το ανώφλι της εισόδου, τοποθετεί ευλαβικά στο κέντρο του πασχαλινού εορταστικού τραπεζιού, για να φωτίζει όλη την οικογένεια πού συγκεντρώνεται γύρω του.

Κάθε φορά διάφορες αμφισβητήσεις και αντιλογίες για βασικές πίστεις και παραδοχές της θρησκείας μας εμφανίζονται την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Έχει γίνει, άλλωστε, αυτό ένα είδος μόδας, και είναι στοιχείο αναμενόμενο τέτοιες μεγάλες και σπουδαίες μέρες. Δεν «διέφυγε» από αυτά πέρσι ούτε και το Άγιον Φως: ακούστηκαν διάφορα δήθεν στοιχεία, αναμείχθηκαν πρόσωπα ανύπαρκτα ή με παραποιημένα στοιχεία -άκουσα για παράδειγμα να μιλούν για τον «πατριάρχη» Νικηφόρο Θεοτόκη- ανακαλύφθηκαν κατ' επίφαση άγνωστα ή κρυφά βιβλία κ.ο.κ. Η υπόθεση είχε, όπως προβλήθηκε από τα κανάλια και τα λοιπά ΜΜΕ όλα τα δεδομένα μιας καλοστημένης κινηματογραφικής παραγωγής: μυστήριο, κρυμμένες αλήθειες, απόκρυφα κείμενα, αλλά και ένταση λόγου και πάθος στην συζήτησή της.

Ορισμένοι θεατές σκανδαλίστηκαν, άλλοι θύμωσαν, άλλοι -οι περισσότεροι- διαισθητικά αντιλήφθηκαν περί τίνος πρόκειται και άλλαξαν κανάλι. Έμεινε μόνο ένα μεγάλο «γιατί»: γιατί ο χριστιανισμός, δύο χιλιάδες χρόνια μετά την σταυρική θυσία και την λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, να αντιμετωπίζεται με τον τρόπο αυτό; Γιατί από ορισμένους να παραθεωρείται η προσφορά του στον κόσμο, πνευματική, κοινωνική και πολιτισμική; Γιατί να διαστρέφονται οι αλήθειες της πίστης μας; Και, σε τελική ανάλυση, γιατί να προσπαθεί ο άνθρωπος να ερμηνεύσει με την πεπερασμένη λογική του το άπειρο και το υπερφυσικό, και στην αναμενόμενη βέβαιη αποτυχία του να προσπαθεί, σχεδόν εκδικητικά, να βλάψει, να μειώσει ή και να εξαφανίσει την πίστη των άλλων;

Εκατομμύρια ανθρώπων έζησαν, δημιούργησαν και εκοιμήθησαν με την πίστη στο Θεό και με την ελπίδα να φωτιστούν από το φως της Αναστάσεως. Άλλοι τόσοι έθεσαν το φως του Ζωοδόχου Τάφου ως φάρο και πυξίδα στη ζωή τους, πορευόμενοι με τη βοήθεια και τον φωτισμό του «εν τω πελάγει των θλίψεων» της παρούσας ζωής. Και εκατομμύρια συνανθρώπων μας προσβλέπουν με ελπίδα, κάθε Μεγάλο Σάββατο, στον Πανάγιο Τάφο, που ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων προσευχόμενος πραγματοποιεί την αφή του Αγίου Φωτός. Προς τί η περιφρόνηση προς όλους αυτούς, προς τί η υπεροψία και η μάταιη επίδειξη γνώσεων; Προς τί τα πειράματα, όταν ομιλεί η εμπειρία όσων έζησαν και ζουν το θαύμα και διηγούνται τα θαυμάσια του Θεού, την εμφάνιση του Αγίου Φωτός με τρόπο πού ξεπερνά τα υλικά, γήινα και ανθρώπινα πράγματα;


Είναι στ' αλήθεια παράξενο πού ο άνθρωπος επιζητεί να αναγνωρίσει μόνο τον Θεό εκείνο πού θα μπορέσει να αναπαραγάγει πειραματικά. Είναι οπωσδήποτε φρικιαστικό το ότι αντί να ευχαριστούμε γονυπετείς τον Θεό για το θαύμα του επιζητούμε να το αναλύσουμε στο εργαστήριο, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι προσλαμβάνουμε το θαύμα διαφορετικά, ανάλογα με την πνευματική μας κατάσταση. Και, βεβαίως, είναι πέρα από κάθε ανθρώπινη λογική το ότι, τούτων ούτως εχόντων, ο Θεός συνεχίζει, στην άπειρη αγάπη και στην αμέτρητη φιλανθρωπία Του, να μας παρέχει κάθε χρόνο το έλεος της ζωντανής θαυματουργικής του παρουσίας, το θαύμα του Αγίου Φωτός.


Την αλήθεια θα την βρούμε μέσα μας, όχι στο μυαλό, αλλά στην καρδιά μας. Θα την κατανοήσουμε μυστηριακά ζώντας μέσα στην Εκκλησία, συμμετέχοντας στα ιερά της μυστήρια, όντες σε διαρκή μετάνοια και εξομολόγηση, με ταπείνωση και προσευχή. Το θέαμα του επηρμένου άνθρωπου πού προσπαθεί να ταξινομήσει και να ερμηνεύσει τα θαύματα και τα μεγαλεία του Θεού με την ατελή φύση και λογική του, είναι όχι μόνον κωμικό, άλλα και απεχθές. Μόνον αν αφήσουμε με εμπιστοσύνη τον εαυτό μας στην πρόνοια και στην απέραντη Αγάπη του Θεού, μόνον επικαλούμενοι το έλεος και τον φωτισμό Του μπορούμε να αισθανθούμε να καταυγάζεται η ταπεινή μας ύπαρξη από το άκτιστο φως της Τρισηλίου Θεότητος, μπορούμε να βρεθούμε έξω από το Κενό Μνημείο, με τα μάτια της ψυχής μας, αισθανόμενοι το θείον φως της Αναστάσεως.


Ας κλείσουμε λοιπόν τα αφτιά μας σε όσους επιζητούν τον σκανδαλισμό και τον κλονισμό μας. Ας αφήσουμε την χαρά της Αναστάσεως -πού πειραματικά δεν προσδιορίζεται, ούτε αναπαράγεται να γεμίσει την ύπαρξή μας. Κι ας ευχηθούμε το Άγιον Φως, όπως κάθε χρόνο ζωηφόρο εκπηγάζει από τον Πανάγιο Τάφο, να φωτίσει και όσους φέτος άρθρωσαν λόγον αμφισβητήσεως ή ασεβείας,» ώστε να βρουν στη ζωή τους τον Ιησού Χριστό, την Ανάσταση, τη Ζωή και το Φως του Κόσμου, πού βοήθα τους ανθρώπους να μην περπατούν απελπισμένοι στο σκοτάδι αλλά να έχουν μέσα τους το ανέσπερο και ιλαρό φως της ζωής, αφού για τους ορθόδοξους χριστιανούς δεν υπάρχει η ανάγκη του θαύματος του Αγίου Φωτός για να αποδειχθεί η ύπαρξη του Θεού, αντιθέτως ο άνθρωπος έχει την ανάγκη του θαύματος, για να στηριχθεί με το έλεος και τους οικτιρμούς του Θεού.




ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008