Έγινε «Ατομική έκρηξη» στα Σόδομα;

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΝΤΑΙΝΙΚΕΝ




Dr. CLIFFORD WILSON

(Απόσπασμα-Κεφάλαιο 5)

Ένα από τα παράξενα που εντοπίζονται στο βιβλίο «οχήματα των θεών», είναι ότι ο Νταίνικεν παραδέχεται διάφορους συγγραφείς και τις θεωρίες τους σαν αυθεντικές όταν ταιριάζουν στις απόψεις του, αλλά τους απορρίπτει όταν δεν εναρμονίζονται με κάποια συγκεκριμένη άποψή του.
Αυτό ισχύει και με τη Βίβλο που την χρησιμοποιεί όπως και τα άλλα βιβλία. Ένα όμορφο παράδειγμα βρίσκεται στη σελίδα 52 της δεύτερης αυστραλιανής έκδοσης από την οποία και λαμβάνονται τα αποσπάσματα για τούτο το βιβλίο. Εκεί ο Νταίνικεν αναφέρεται στους γίγαντες που μνημονεύονται στη Γένεση κεφ. 6. Σ' αυτό το σημείο φαίνεται ν' αποδέχεται τη Βίβλο, σαν αυθεντική πηγή, αλλά κατόπιν προχωρεί και σχολιάζει τα γεγονότα που αναφέρονται, στην καταστροφή των πόλεων Σοδόμων και Γομόρρων όπως αναφέρονται στη Γένεση κεφ. 19/1-28. Εδώ ο Νταίνικεν κάνει τις δικές του υποθέσεις πάνω στο βιβλικό κείμενο προσθέτοντας στην αφήγηση στοιχεία τελείως ανυπόστατα.
Για να κατανοήσει κάποιος τη κριτική μας είναι αναγκαίο να δείξουμε ότι αυτή η ιστορία αποτελεί ένα γεγονός και μπορεί να γίνει αποδεκτή από επιστήμονες και χριστιανούς ερευνητές, που πλησιάζουν τις περιγραφές με αντικειμενικότητα. Έχω το προνόμιο να είμαι ο Διευθύνων Σύμβουλος στο «Βίβλος και Σκαπάνη» (BibΙe and Spade), ένα τριμηνιαίο περιοδικό Βιβλικής Αρχαιολογίας που εκδίδεται από την «Παρουσίαση Λόγου Αλήθειας».[Word ΟΙ Τruth Productions (Ρ.ο. Βαχ 2 Burnt HiΙΙs, New York, 12027)]
Μια πρόσφατη έκδοσή της έχει ένα επιμελημένο άρθρο με το τίτλο «Βρέθηκαν τα Σόδομα και η Γομόρρα», [Have Sodom and Gomorra been found?] από τον συνάδελφό μου Μπράϊαντ Γούντ (Bryant Wood Μ.Α.). Με τη σύμφωνη γνώμη του παίρνω την ακόλουθη περίληψη και αποσπάσματα που δίδουν μια αποφασιστική απάντηση στις αθεμελίωτες αξιώσεις του Νταίνικεν για την υποτιθεμένη πυρηνική έκρηξη στα Σόδομα:


_______________ Έρευνες που άρχισαν πριν πενήντα χρόνια
Το 1924 ο καθηγητής Ωλμπράϊτ (N.F. AΙbright) και ο αιδέσιμος Κάυλ (Kyle) ερεύνησαν τις περιοχές που περιβάλλουν το νότιο άκρο της Νεκρής θάλασσας και συμπέραναν ότι πέντε βιβλικές «πόλεις της περιχώρου» (Γεν. 13/12) βρίσκονται θαμμένες κάτω από το σχετικά αβαθές στρώμα νερού. Το βόρειο ήμισυ της Νεκρής θάλασσας είναι πολύ βαθύτερο. Το νότιο τμήμα είναι σχετικά πιο σύγχρονης προέλευσης. Πολλοί επιστήμονες αποδέχθηκαν ότι η «Κοιλάς Σιδδίμ» (Γένεση 14/3) είναι θαμμένη κάτω από τούτη τη νότια περιοχή, ειδικά καθώς αυτό το εδάφιο έχει μια παρατήρηση του εκδότη του που αφορά την κοιλάδα «ήτις είναι η αλμυρά θάλασσα» (τούτο το σημείο στο Γένεση14/3 δείχνει ότι η κοιλάδα είχε γίνει θάλασσα). Ο Ωλμπράϊτ δεν βρήκε πόλεις που να χρονολογούνται από την εποχή του Αβραάμ στην αμέσως γειτονική περιοχή και συμπέρανε ότι οι πόλεις της περιχώρου (συμπεριλαμβανομένων των Σοδόμων και της Γομόρρας) είναι θαμμένες κάτω από τη Νεκρή θάλασσα.
Ο Ωλμπράϊτ και ο Κάϋλ εντόπισαν μια πόλη γνωστή σαν Μπάμ - εντ - Ντρά στους γειτονικούς λόφους του Μωάβ στην Ιορδανία, και θεώρησαν ότι εκεί ήταν ένα ύψωμα που τακτικά επισκέπτονταν οι κάτοικοι των Σοδόμων, της Γομόρρας και των άλλων πόλεων της Κοιλάδας. Πίστευαν ότι όταν οι πόλεις καταστράφηκαν, το ύψωμα αυτό εγκαταλείφθηκε για μερικές εκατονταετίες.


Τούτη η αντίληψη έγινε πλατειά δεκτή από επιστήμονες, καθώς αναφέρει ο Μπ. Γούντ:
Η θεωρία του Ωλμπρόϊτ, εν τούτοις, δεν στέκει μπροστά στα στοιχεία που ο ίδιος ανακάλυψε. Πρώτα απ' όλα, η τοποθεσία ήταν πολύ οχυρωμένη κάτι που δεν θα ήταν απαραίτητο αν η θέση αυτή χρησιμοποιόταν για κάποιο ετήσιο προσκύνημα. Δεύτερο, τα διάφορα σκεύη που βρέθηκαν εκεί γύρω έδειχναν μακροχρόνια παραμονή - αντικείμενα οικιακής χρήσης, εξαρτήματα αργαλειών και αδράχτια για γνέσιμο καθώς και μυλόπετρες για το άλεσμα του σταριού. Τούτο πέραν των άλλων στοιχείωνδείχνει ότι η Μπάμπ - εντ - Ντρά ήταν κάτι περισσότερο από ένας τόπος προσκυνήματος. Ήταν μια κοινότητα κι ακόμα περισσότερο φαίνεται πως ήταν μια από τις πόλεις της περιχώρου.


_______________ Ανασκαφές στην Μπάμπ - εντ - Ντρά
Η Μπάντ - εντ - Ντρά ανασκάφθηκε μεταξύ των ετών 1965 και 1967 από την Αμερικανική Σχολή Ανατολικών Ερευνών που διευθυντής ήταν ο εκλιπών Παύλος Λάπ (PauΙ Ιapp) και ο Γουντ (Bryant Wood) γράφει πιο κάτω:
«Το συνολικό μέγεθος του νεκροταφείου στη Μπάμπ - εντ - Ντρά σε προβληματίζει από αρχαιολογικής σκοπιάς. Εξωτερικά η έκτασή του είναι πάνω από ένα χιλιόμετρο σε μήκος και τουλάχιστον το μισό απ' αυτό σε πλάτος. Ο Λαπ πίστευε ότι το νεκροταφείο ήταν πιο εκτεταμένο αλλά είχε περιορισμούς ανασκαφής στην περιοχή αυτή εξ αιτίας στρατιωτικών απαγορεύσεων. Ακόμη πιο απίστευτη από το μέγεθός του, είναι η χρήση του. Ο αρχαιολόγος υπελόγισε ότι αν το υπόλοιπο του νεκροταφείου είναι όμοιο με την περιοχή που ερεύνησε θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστο 20.000 τάφους.
Μετριοπαθείς εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των νεκρών που τοποθετήθηκαν σ' αυτούς τους τάφους πάνω από μισό εκατομμύριο και τον αριθμό των αγγείων σε δύο εκατομμύρια».
Ο Γούντ ξεκαθαρίζει την εικόνα καθώς μας λέει: «Εξ αιτίας του προώρου θανάτου του Λάπ, το 1970, το έργο της δημοσίευσης του υλικού του Μπαντ - εντ - Ντρά, έπεσε στον Θωμά Σώμπ (Schaub), καθηγητή θεολογίας και αρχαιολογίας στο Πολιτειακό πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας στη Μιντλτάουν (MiddΙetown) και τον Ράστ (WaΙter Ε. Rast) του Πανεπιστημίου του Βαλπαράισο (VaΙparaiso) στην Ινδιάνα (ΗΠΑ). Καθώς επεξεργάζονταν το υλικό τους, έγινε φανερό ότι υπήρχαν μερικά βασικά ερωτήματα γύρω από την περιοχή, που έμεναν αναπάντητα. Πώς μπορούσε να εξηγηθεί η μεγάλη αυτή πόλη και το εκτεταμένο νεκροταφείο που της ανήκε; Ερχόντουσαν άνθρωποι από μακρυά και χρησιμοποιούσαν την περιοχή μερικές εποχές του έτους, καθώς υπεστήριζε ο Ωλμπράϊτ; Έφερναν τους νεκρούς τους για ταφή σ' αυτόν τον τόπο εξ αιτίας ειδικών αντιλήψεων, όπως ιεροτελεστιών; Ή ήταν η Μπάντ - εντ Ντρά μέρος του μεγαλύτερου εκείνου συστήματος των Πρώτων Ορειχαλκίνων πόλεων αυτής της περιοχής, που οι άλλες ίσως να είχαν κατακλυσθεί από τα νερά της Νεκρής θάλασσας καθώς ο Ωλμπράϊτ και άλλοι συνεπέραναν;


Για να δώσουν απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα οι Σώμπ και Ραστ ανέλαβαν την επιθεώρηση της πεδιάδας βόρεια από την Μπάντ - εντ - Ντρά (την «Γκορ» ή «Κοιλάδα»). Είχαν κάποτε ενδείξεις πως ήταν πιθανό να υπήρχαν εγκαταστάσεις της Πρώιμης Ορειχάλκινης Εποχής σ' αυτό τον τόπο. Ενας Γερμανός επιστήμονας που εξερεύνησε την περιοχή, ο Φ. Φράνκ (F. Frank), δημοσίευσε φωτογραφίες των τάφων που βρέθηκαν στις τοποθεσίες Σάφι και Φέϊφα, και που έμοιαζαν πολύ μ' αυτούς της Μπάμπ - εντ - Ντρα. Επιπρόσθετα όταν επισκέφθηκαν ένα μικρό μουσείο στο Κεράκ της Ιορδανίας, το 1972, οι Σωμπ (Schaub) και Ράστ (Rast) εξέτασαν μερικά αγγεία από τη Φέϊφα που είχαν καταπληκτική ομοιότητα με τα αγγεία από την Μπάντ - εντ- Ντρά. Μ' αυτά τα στοιχεία, οι δύο αρχαιολόγοι ξεκίνησαν στα τέλη Μαΐου 1973 ανύποπτοι για την εντυπωσιακή ανακάλυψη που επρόκειτο να κάμουν. Οι δύο αρχαιολόγοι βρήκαν ένα αριθμό θέσεων με τάφους, υπόγειες αίθουσες της Πρώιμης Ορειχάλκινης Εποχής και οχυρωματικά τείχη, εγκατεστημένες όλες κοντά σε πηγές που θα έδιδαν αρκετό νερό στους κατοίκους των θέσεων αυτών.
Στη Φέϊφα, τη Νουμέϊρα, τη Σάφη και την Καναζίρ βρήκαν όμοια ευρήματα. Ήταν ξεκάθαρο ότι τούτες οι τοποθεσίες μαζί με την Μπάντ - εντ - Ντρά περιελάμβαναν ένα σύνολο πόλεων που είχαν κατοικηθεί περίπου την εποχή του Αβραάμ. Σ' όλες τις πόλεις βρέθηκαν αγγεία της Πρώιμης Ορειχάλκινης Εποχής, δηλ. της αμέσως πριν τον Αβραάμ περιόδου. Υπάρχει βέβαια ένας κάποιος βαθμός χρονικού κενού μεταξύ της Μέσης και της Πρώιμης Ορειχάλκινης Εποχής, καθώς και με άλλους πολιτισμούς που επηκολούθησαν, αλλά τούτο ειδικά συμβαίνει σε περιοχές που είναι κάπως μακριά από τους συνηθισμένους εμπορικούς δρόμους, όπως θα ήταν η περίπτωση αυτών των ειδικών πόλεων που ήταν κτισμένες ανατολικά της Νεκράς θαλάσσης.


_______________ Αποδείξεις μεγάλου πληθυσμού
Οι δύο πάρα πάνω αρχαιολόγοι δεν βρήκαν άλλους πολιτισμούς της Πρώϊμης Ορειχάλκινης Εποχής σ' αυτή τη περιοχή, παρά την εντατική τους έρευνα. Εξέτασαν κάθε ποταμάκι και λοφίσκο που θα μπορούσε να παρουσιάσει ενδείξεις πιθανής κατοίκησης.
Ολοφάνερα, αυτή η νότια περιοχή της Κοιλάδας Γκορ διέτρεφε ένα τεράστιο πληθυσμό. Οι διαστάσεις των τριών νεκροταφείων το διαβεβαίωναν. Το συμπέρασμα του Ωλμπράϊτ για κέντρο προσκυνήματος πρέπει να απορριφθεί. Αυτές οι πόλεις κατά μήκος της Νεκρής θάλασσας «προφανώς είχαν ενωθεί μ' ένα ενιαίο σύστημα οργανώσεως και ελέγχου της κυρίας απασχόλησης που κράταγε την οικονομία της περιοχής, την καλλιέργεια». Μια έρευνα της Βιβλικής, αρχαιολογικής, γεωγραφικής και γεωλογικής μαρτυρίας, δείχνει ότι οι πέντε πόλεις που αναγνωρίσθηκαν από τους Σωμπ και Ραστ είναι πιθανώς οι πέντε πόλεις της Κοιλάδας που μνημονεύονται στη Γένεση 14!


_______________ Ο Λωτ διαλέγει τα Σόδομα
Η Βίβλος λέγει για τον Λωτ, ότι διάλεξε τη περιοχή Σοδόμων, όταν αυτός και ο Αβραάμ χωρίσθηκαν και στη Γένεση(13/10-13) περιγράφεται η περιοχή ότι «εποτίζετο» και ότι ήταν «ως παράδεισος του Κυρίου». Ο Μπράϋαντ Γούντ (Bryant wοod) αναφέρει: .
«Οι εβραϊκές λέξεις που μεταφράζονται απλώς με το «εποτίζετο» είναι το «κουλλάχ», ένας εμφαντικός τύπος του ρήματος που σημαίνει «είναι τέλεια», και «μασκέ», από το ρήμα που σημαίνει «δίνω να πιει» ή «ποτίζω». Το «κουλλάχ μασκέ» σημαίνει ότι είναι «απόλυτα και τέλεια ποτισμένο».
Η άρδευση του Γωρ, σε συνδυασμό με το θερμό κλίμα κατέληγε σέ ένα βοσκότοπο με πλούσια βλάστηση, που μπορούσε να συγκριθεί με τον Παράδεισο της Εδέμ και την εύφορη κοιλάδα του Νείλου στην Αίγυπτο. Χρειάστηκε μια γερή και ικανή οργάνωση, βέβαια, για να πραγματοποιηθεί και να συντηρείται τούτο το αρδευτικό σύστημα. Αυτή ήταν η ειδική εργασία των πέντε πόλεων της Κοιλάδας. Αναφέρονται σαν ενιαίο συγκρότημα στη Βίβλο και ήσαν στην πραγματικότητα μια ενωμένη ομοσπονδία, μια «πεντάπολη».


_______________ Προστατεύοντας τη Γραμμή της Ζωής
Ο Γουντ επεξεργάζεται συστηματικότερα τα στοιχεία: Πηγή του νερού για το σύστημα άρδευσης στην Πρώιμη Ορειχάλκινη Εποχή στην κοιλάδα, αποτελούσε το δροσερό νερό των χειμάρρων που έρεε από τους ανατολικούς λόφους. Και ακριβώς σε τούτο το σημείο όπου αυτοί οι χείμαρροι μπαίνουν στην Κοιλάδα, κτίσθηκαν οι πόλεις της Κοιλάδας. Έτσι κάθε πόλη μπορούσε να ελέγχει και κατευθύνει την ροή του νερού στη περιοχή της ευθύνης της και επίσης να προστατεύει την πηγή του νερού, αυτή την πολύτιμη «γραμμή της ζωής».
Ο Γουντ συνεχίζοντας σημειώνει ότι ο εβραϊκός όρος που χρησιμοποιείται για τις «Πόλεις της Κοιλάδας», στη πραγματικότητα σημαίνει ότι οι πόλεις είχαν κάποια σύνδεση με την κοιλάδα αλλά δεν ήταν πραγματικά μέσα στην πεδιάδα, ούτε ότι η κοιλάδες αποτελούσαν τμήμα της πόλης. Τούτο είναι ένα ενδιαφέρον σημείο που ταιριάζει με τα γεγονότα των ανακαλύψεων των δύο αρχαιολόγων Σώμπ και Ράστ.
Σε τούτη τη σειρά των πόλεων, όπου η κάθε μια βρίσκεται κοντά σε ξεχωριστές δεξαμενές, όλες είναι κτισμένες πάνω στη κορυφογραμμή στο άκρο του χειμάρρου έχοντας έτσι φυσική Προστασία που καλύπτει την όλη περιοχή. Επίσης, ήσαν τοποθετημένες σε πραγματικά ίσες εκτάσεις, παρέχοντας έτσι μια γραμμή προστασίας εναντίον οποιασδήποτε επίθεσης από τα ανατολικά υψίπεδα. Ούτε τούτα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί υπήρχε ένας δρόμος γνωστός ακόμη και στη ρωμαϊκή εποχή, που και τώρα φαίνεται από φωτογραφίες παρμένες από τον αέρα. εκτείνεται από την άκρη της Νεκράς θαλάσσης στη δυτική πλευρά και συνεχίζει στην ανατολική πλευρό. Προφανώς το πέρασμα προς αυτές τις πόλεις ήταν πολύ ευκολότερο στις μέρες του Αβραάμ πριν η «Κοιλάδα Σιδδίμ» γίνει η «Αλμυρό θάλασσα».
Και η γεωλογική και η αρχαιολογική μαρτυρία επιτρέπουν την αναγνώριση αυτών των πέντε πόλεων σαν τις «πόλεις της κοιλάδας». Συνήθως γίνεται δεκτό, ότι η καταστροφή προκλήθηκε από σεισμό που έκαμε τελικό τα εύφλεκτα υλικό να ξεπετάγονται από την επιφάνεια της γης. Οι πέντε πόλεις που αναγνωρίσθηκαν κοίτωνται στην άκρη της Γωρ, ακριβώς κατά μήκος της ανατολικής ελικοειδούς γραμμής, πέρα από τη νότια περιοχή της Νεκρής θάλασσας.
Οι αρχαιολόγοι Σώμπ και Ράστ βρήκαν μαρτυρία ότι τουλάχιστον δύο από τις πόλεις (η Νουμέϊρα και η Φέϊφα) είχαν καεί αφού «ήταν δυνατόν να φτυαρίσουν κάρβουνο αμέσως από την επιφάνεια και των δυο πόλεων».
Έτσι η υπάρχουσα μαρτυρία δείχνει πως αυτές οι πέντε πόλεις της πρώιμης ορειχάλκινης εποχής είναι οι βιβλικές πόλεις της κοιλάδας. Η Αγ. Γραφή ακόμη δίνει μερικές νύξεις από τις οποίες οι πόλεις αυτές μπορούν να αναγνωρισθούν. Ο Γούντ παρατηρεί: «Θα ξεκινήσουμε με την Σηγώρ (Γεν. 14:28) (Εβρ. Τσοάρ), αφού αυτή ήταν η μόνη από τις πέντε πόλεις που επέζησε της καταστροφής. Επειδή ο Λωτ ζήτησε να καταφύγει στη Σηγώρ μάλλον παρά στο βουνό, ο Κύριος υποσχέθηκε «να μη καταστρέψει τη πόλη» (Γένεση 19:21). Τούτο αποδεικνύεται ακόμα κι από το ότι στο Δευτερονόμιο (29:23) η Σηγώρ απουσιάζει από τον κατάλογο των πόλεων της κοιλάδας που καταστράφηκαν.
Από τις πέντε πόλεις, η Σηγώρ είναι η μόνη που αναφέρεται αργότερα στη Βίβλο ως υπάρχουσα ακόμη (Δευτερονόμιο 33:3. Ησαΐας 15:5 και Ιερεμίας 48:34). Μεταγενέστεροι ιστορικοί μίλησαν κατά καιρούς για τη Σηγώρ και το όνομα επέζησε μέχρι σήμερα σε σχέση με τα υπολείμματα σειράς πόλεων γύρω από το στόμιο του Χειμάρρου Εσα. Κοντά σε τούτα τα ερείπια βρέθηκε η πόλη της πρώιμης ορειχάλκινης εποχής, από τους Σώμπ και Ράστ. Μπορούμε να είμαστε αρκετά σίγουροι λοιπόν, ότι η παλιά πόλη Σάρι ήταν η αρχαία Σηγώρ.
Μια άλλη νύξη αποτελεί το γεγονός ότι οι τέσσαρες κατεστραμμένες πόλεις πάντα αναφέρονται κατά ζεύγη. Στο Δευτερονόμιο (29:23) τα ονόματα των Σοδόμων και της Γομόρρας συνδέονται με τον εβραϊκό σύνδεσμο «βαύ» καθώς και τα ονόματα Αδαμά και Σεβω'ί'μ. Τα Σόδομα και η Γομόρρα εμφανίζονται σαν ζεύγος σε πολλό μέρη της Αγίας Γραφής. Οι Αδαμό και Σεβωϊμ παρουσιάζονται μαζί ξανά στον Ωσηέ (11 :8). Θα φαινόταν λογικό, λοιπόν ότι τα Σόδομα ήταν κτισμένα κοντό στη Γομόρρα και η Αδαμό κοντά στη Σεβωίμ. Αφού η Σηγώρ μάλλον πέφτει στο κέντρο των πέντε πόλεων, δύο ονόματα θα ήταν για τις δύο πόλεις προς βορρά της Σηγώρ, και άλλα δύο ονόματα για τις προς νότο της Σηγώρ. Αλλά ποιες ήταν σε κάθε περίπτωση;
Μια τρίτη νύξη στην αναγνώριση των πόλεων αποτελεί η περιγραφή των ορίων των Χαναναίων που δίδεται στη Γένεση (10:19). «Και ήσαν τα όρια των Χαναναίων από Σιδώvος καθώς υπάγει τις εις Γέραρα, έως Γάζης, και καθώς υπάγει τις εις Σόδομα και Γόμορρα, και Αδαμό, και Σεβωείμ, έως Λασό». Αρχίζοντας από τη Σιδώνα στη βόρεια μεσογειακή ακτή τα όρια προχωρούν προς Νότο, στη Γάζα, και από εκεί, ανατολικά στα Σόδομα. Αν συμπεράνουμε ότι από τα Σόδομα τα όρια ανεβαίνουν προς βορράν και ότι οι πόλεις ονομάζονται με τη σειρά από τα νότια προς τα βόρεια, έχουμε τα στοιχεία ταυτότητος της κάθε πόλης.
Τα όρια προχωρούν από τα Σόδομα στη Γομόρρα, στην Αδαμά, στη Σεβωίμ . Από τη Σεβωίμ η γραμμή των ορίων πηγαίνει στη Λασό. Η ακριβής θέση της Λασό δεν είναι βεβαία. Μπορεί να συμπίπτει με τη Λεσέμ στον Ιησού του Ναυή (19:47) ή με τη Λαϊσό στους Κριτές (18:29) και μπορεί έτσι να είναι η ίδια με την Δαν στο βόρειο Ισραήλ. Εν πάση περιπτώσει για να γίνει πλήρης η αποτύπωση της περιοχής των Χαναναίων, τα όρια πρέπει να προχωρήσουν βόρεια της Σεβωίμ.
Η τοποθέτηση των πόλεων κατά σειρά, από νότο προς βορρά, Σόδομα, Γομόρρα, Αδαμά και Σεβωίμ ταιριάζει και στο σημείο που πρωτύτερα παρατηρήσαμε των πόλεων κατά ζεύγη Σόδομα - Γομόρρα, Αδαμό - Σεβωείμ. Πρόσθετα, στα Σόδομα φαίνεται να δίνεται το προβάδισμα ανάμεσα στις άλλες πόλεις καθώς τούτη αναφέρεται πιο συχνά στη Βίβλο, Τούτο ταιριάζει' και με τη προταθείσα από μας αναγνώριση, πως σαν νοτιότερη "πόλη, θα έπρεπε να είναι καλά οχυρωμένη και καλά φρουρημένη για να προστατεύει το νότιο όριο της κοιλάδας,
Η πρότασή μας σχετικά με την αναγνώριση των πέντε πόλεων της πρώιμης ορειχάλκινης εποχής, πρέπει να είναι: Χαναζίρ Σόδομα, Φεϊφά - Γομόρρα, Σάφι - Σηγώρ, Νουμέϊρα - Αδαμά, και Μπάντ - εντ - Ντρά - Σεβωίμ.


Το τελικό σημείο που πρέπει να ερευνηθεί για την αναγνώρισή μας είναι ο χρόνος που χρειάσθηκε ο Λωτ για να διαφύγει από τα Σόδομα στη Σηγώρ. Την αυγή οι άγγελοι εβίασαν τον Λωτ και την οικογένειά του να βγουν από τα Σόδομα (Γεν. 19:15). Όταν έφθασαν στην Σηγώρ, ο ήλιος είχε ανατείλει πάνω στη γη (Γένεσις 19:23). Έτσι μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το ταξίδι ήταν ζήτημα λίγων ωρών. Η απόσταση από την Χαναζίρ στη Φέϊφα είναι περίπου 6 χιλιόμετρα, και από τη Φέϊφα στη Σάφι είναι περίπου 10 χιλιόμετρα. Για ανθρώπους που έφευγαν κυνηγημένοι από μια καταστροφή δεν ήταν δύσκολο να καλύψουν 16 χιλιόμετρα σε λίγες ώρες (εκτός κάποιου που δεν θα ήταν πρόθυμος να φύγει, όπως η γυναίκα του Λωτ). Μπορούμε λοιπόν να πούμε, συγκεφαλαιώνοντας, ότι όλη η μαρτυρία που έχουμε στα χέρια μας μέχρι τώρα τείνει στην αναγνώριση των πόλεων της αρχαίας ορειχάλκινης εποχής που ανακαλύφθηκαν από τους Σωμπ και Ραστ, των Σοδόμων και της Γομόρρας, καθώς και των πόλεων της Κοιλάδας. Οι μελετητές αν και είναι επιφυλακτικοί στο να αναγνωρίσουν τα ερείπια σαν ης πόλεις της Κοιλάδας, φαίνεται όμως να αισθάνονται ότι το συμπέρασμα αυτό είναι αναπόφευκτο. «Τούτες είναι οι μόνες υποψήφιες που έχουμε» είπε ο Σώμπ σε μια του συνέντευξη. .
Ο καθηγητής Ράϊτ (G. Ernest Wright) του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ που είναι και ο Πρόεδρος της Αμερικανικής Σχολής Ανατολικών Ερευνών συμφωνεί. «Καθώς γυρνάτε γύρω από την Νεκρά θάλασσα και παρατηρείτε για το που τοποθετούνται ιστορικά οι αναφορές της Γένεσης 14 και 19 τούτη είναι η μόνη περιοχή που θα μπορούσε να ήταν αυτή που αναφέρεται» είπε.
Ο Μπράϋαντ Γούντ προχωρεί στη συζήτηση γύρω από τη ζωή των πόλεων της Κοιλάδας. Η μαρτυρία αποδεικνύει ότι οι κοινότητες διέθεταν οργάνωση για τη συντήρηση του πολύπλοκου αρδευτικού συστήματος. Πιθανώς να μη ήταν η οικογενειακή ζωή όπως την ξέρουμε. Ίσως μια κοινοβιακή ζωή να ίσχυε και οι άνθρωποι να ευημερούσαν. Κατά κανόνα είχαν αγροτικά ενδιαφέροντα αλλά είχαν και δευτερεύουσες απασχολήσεις όπως τη λάξευση μνημείων και υψηλής κλάσης αγγειοπλαστική. Ειδικό προσωπικό απασχολείτο με τις θρησκευτικές ιεροτελεστίες και οι θρησκευτικές τους δραστηριότητες είχαν ομοιότητα με όσα γνωρίζουμε για τις θρησκευτικές εκδηλώσεις των άλλων λαών του καιρού εκείνου.



____________ Συμπέρασμα
Φαίνεται ότι οι πέντε «Πόλεις της Περιχώρου» βρέθηκαν. Στο άρθρο του «Η βίβλος και η Σκαπάνη» ο Γούντ δείχνει ακόμη και μια φωτογραφία ενός σωρού από πέτρες, που μπορεί να ήταν η πύλη των Σοδόμων εκεί που καθόταν ο Λωτ.
Είναι ενδιαφέρον να προσέξουμε ότι η αποδοχή τούτης της άποψης σημαίνει ακόμη, ότι ο ίδιος ο συγγραφέας Ουίλσων (CΙifford WiΙson) αναγκαστικά απόρριψε την προγενέστερή του αντίληψη. Στις πρώτες εκδόσεις του «Συντρίφθηκαν τα Διαστημικά Οχήματα» είχε γίνει αποδεκτή η θεωρία ότι οι πόλεις Σόδομα και Γομόρρα είχαν θαφτεί κάτω από το νότιο τμήμα της Νεκράς θαλάσσης, αλλά τούτο τώρα φαίνεται απίθανο. Οι νέες εξακριβώσεις δείχνουν πως η παλιά θεωρία πρέπει να παραμεριστεί. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, όσον αφορά τη Βιβλική ακρίβεια και το πλαίσιό της. Καθώς ο Γούντ καταδεικνύει η Βιβλική αφήγηση δίνει μερικές νύξεις όσον αφορά τη γεωγραφική θέση τούτων των πόλεων, ενώ μερικές νύξεις είναι κρυμμένες μέσα στη φραστική δομή του κειμένου.
Είναι απαραίτητο να σημειώσουμε ότι η απόρριψη προγενέστερων θεωριών πρέπει να γίνεται κατά περίπτωση και δεν είναι «τσιμέντο κολλημένες», καθώς ισχυρίζεται ο Νταίνικεν, προκειμένου για τις αρχαιολογικές θεωρίες. Οι αρχαιολόγοι ήταν προετοιμασμένοι να ξανασκεφτούν θέματα όπως οι σταύλoι του Σολομώντα στη Μεγιδδώ (πρέπει χρονολογικά να τους τοποθετήσουμε αργότερα) και η θέση των τειχών των Ιεροσολύμων στις μέρες του Δαβίδ. Γεγονός είναι ότι οι αρχαιολόγοι είναι έτοιμοι να μεταβάλουν τα συμπεράσματά τους κι ακόμη να τα παραμερίσουν, αν πραγματικά στοιχεία δείξουν ότι οι παλιότερες θέσεις δεν μπορούν να υποστηριχθούν πια. Αρκετά ενδιαφέρον και σχετικό είναι το να πούμε ότι η Βίβλος δεν λέει ότι οι πόλεις των Σοδόμων και της Γομόρρας ήσαν κάτω από τα νερά του νότιου μέρους της Νεκρής θάλασσας. Η θεωρία ήταν ενδιαφέρουσα αλλά αποτελούσε απλώς μια εξήγηση. Η Βιβλική περιγραφή αυτή καθ' εαυτή συνεχίζει να στέκεται καθώς οι θεωρίες παρέρχονται. Για τούτο το λόγο η ιστορική αξία της Βίβλου δεν πρέπει απλώς να σταθεί σαν μια οποιαδήποτε μαρτυρία της αρχαιολογίας. Οι αρχαιολόγοι μπορεί να κάμουν λάθη και αυτό κατά καιρούς συνέβη. Το αξιοθαύμαστο όμως είναι ότι παρά τις αλλαγές των θεωριών, η Βίβλος επαληθεύεται πάντοτε.


____________ Οπωσδήποτε όχι ατομική έκρηξη
Πολλά απ' αυτά που είπαμε έρχονται σε άμεση αντίθεση με τη θεωρία του Ερρίκου φον Νταίνικεν ότι οι πόλεις της Κοιλάδας καταστράφηκαν από ατομική έκρηξη. Πρότεινε μια ομάδα από βουτηχτές να ερευνήσει τη Νεκρά θάλασσα «για ίχνη ραδιενέργειας σαν συνέπεια μίας ατομικής έκρηξης στα Σόδομα και Γόμορρα» (σελίς 45).
Αυτό σημαίνει αποδοχή της θεωρίας ότι οι πόλεις των Σοδόμων και της Γομόρρας είναι θαμμένες κάτω από τη νότια πλευρά της Νεκράς θαλάσσης. Στη πραγματικότητα δύτες ήδη έψαξαν για ερείπια των πόλεων κάτω από τα νερά, αλλά δεν βρήκαν. Τούτο θα έπρεπε να ανεμένετο αν η νέα αντίληψη, που αναφέρθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο, παρουσιάζει τη πραγματικότητα καθώς φαίνεται και να είναι.
Ο Νταίνικεν αναπτύσσει την υπόθεσή του σε μάκρος με τους αγγέλους που χρειάσθηκε να βιάσουν την οικογένεια του Λωτ να βγει από την καταδικασμένη πόλη γιατί η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει κιόλας (σελ. 53), και με τη γυναίκα του Λωτ που αμέσως μετά σκοτώθηκε από τη ραδιενέργεια καθώς κοίταγε πίσω. Σύμφωνα με τον Νταίνικεν «η γυναίκα του Λωτ γύρισε πίσω και κοίταξε κατ' ευθείαν τον ατομικό ήλιο. Σήμερα κανείς δεν ξαφνιάζεται ότι έπεσε νεκρή επί τόπου». (σελίς 54).
Πολλά σημεία μπορούν ν' αντιταχθούν στις υποθέσεις του Νταίνικεν. Το απλό γεγονός ότι τούτη η συρροή νεκροταφείων βρέθηκε δεμένη με πέντε πόλεις, δείχνει, ότι οι άνθρωποι έθαψαν τους νεκρούς τους. Αν οι πόλεις καταστράφηκαν από ατομική έκρηξη, ποιος βρέθηκε να κάμει τη ταφή της τελευταίας γενιάς των πολιτών; Οι ταφές υποδηλώνουν ένα πολιτισμό που υπήρχε προ πολλού.
Αντίθετα προς το επιχείρημα του Νταίνικεν ότι η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει (σελίς 53) και ότι οι άγγελοι τους βίασαν να βγουν, η Βιβλική αφήγηση λέγει στη πραγματικότητα ότι η καταστροφή δεν θα γινόταν μέχρις ότου διαφύγει ο Λωτ. Ο Λωτ και η οικογένειά του είχαν τελικά την ευκαιρία να φύγουν από μια κατάσταση με την οποία φαίνεται ότι - από πνευματικής πλευράς - δεν θα έπρεπε να είχαν ανακατευτεί. Ο Λωτ εγωιστικά διάλεξε το «καλύτερο» όταν οι άνθρωποί του φιλονίκησαν με τους ανθρώπους του Αβραάμ και αυτός «έστησε τη σκηνή του προς τα Σόδομα». Στη συνέχεια κάθισε και στην πύλη, σαν πολύ σεβαστό μέλος της κοινωνίας των Σοδόμων, μιας πόλης που ξεκάθαρα χαρακτηρίζονταν για την εξαχρείωσή της (τόσο που το όνομα «Σόδομα» έχει καταντήσει παροιμία δια μέσου των αιώνων).
Οσον αφορά τη θεωρία του Νταίνικεν για τη γυναίκα του Λωτ που στράφηκε πίσω και κοίταξε κατ' ευθείαν τον ατομικό ήλιο (σελίς 57) ο εβραϊκός όρος δείχνει πως τούτο δεν ήταν μια στιγμιαία ματιά αλλά ένα σταθερό κοίταγμα. Η καρδιά της ήταν δεμένη πάντα με τα Σόδομα, ακόμη και τότε σε εκείνη την ύστατη ώρα για διάσωση. Ο Νταίνικεν διατείνεται ότι εμείς είμαστε λιγότερο εύπιστοι από τους πατέρες μας κι «έτσι» δεν μπορούμε να φαντασθούμε έναν Παντοδύναμο, Πανταχού Παρόντα, Πανάγαθο Θεό που στέκει υπεράνω κάθε αντίληψης χρόνου και που εν τούτοις δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί» (σελίς 54). Τίποτε στο Βιβλικό κείμενο, το σχετικό με την καταστροφή των πόλεων Σοδόμων και Γομόρρας, δεν δείχνει πως ο Θεός δεν ήξερε τι επρόκειτο να συμβεί. Ο Θεός δεν δημιούργησε τον άνθρωπο για να είναι ρομπότ, γιατί ο άνθρωπος είναι δημιούργημα με ελεύθερη βούληση. Ο Λωτ ήταν ελεύθερος να διαφύγει ή όχι και τούτο ισχύει ακριβώς όμοια και για τη γυναίκα του. Η γυναίκα του Λωτ έκανε τα πρώτα δισταχτικά βήματα αλλά δεν συνέχισε. Πλήρωσε την τιμή της ανοησίας της.


____________ Μιλάει ο γεωλόγος
Είναι πιθανόν να υπάρχει φυσική εξήγηση της μεγάλης καταστροφής που συνέβηκε τότε, πάντα, μέσα στην εξουσιαστική δύναμη του Θεού. Οι γεωλόγοι μας λένε, ότι ακόμη υπάρχουν αποθέματα από αλάτι, θείο και ορυκτή άσφαλτο στην περιοχή της Νεκρής θάλασσας και ότι επίσης οι φυσαλίδες φυσικού αερίου που διαφεύγουν δείχνουν αποθέματα πετρελαίου.
Ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται στη Μεγάλη Ρηξιγενή Κοιλάδα πού εκτείνεται από το όρος Ερμών προς τα βόρεια και περνάει στο σύστημα των Λιμνών στην Αφρική. Στη νοτιότερη περιοχή της Νεκρής θάλασσας τούτο το ρήγμα φτάνει περίπου στα 474 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Μεσογείου. Το βορειότερο μέρος της Νεκρής θάλασσας είναι άλλο τόσο βαθύτερο. Δεν είναι ν' απορεί κανείς γιατί τούτο το ρήγμα αποκαλείται: «η Μεγάλη Ρηξιγενής Κοιλάδα».
Κατά μήκος της Νεκρής θάλασσας υπάρχουν μεγάλα χάσματα και συχνά συμβαίνουν εκεί σεισμοί.
Κατά μήκος του νότιου μέρους της Νεκρής Θάλασσας είναι ένα βουνό που το ονομάζουν αραβικά Τζεμπέλ ουovτούμ είναι το όρος Σόδομα. Το αλάτι στους πρόποδές του φθάνει τα 45 μέτρα πάχος για μια απόσταση μερικών χιλιομέτρων. Ψηλά σ' αυτό το βουνό υπάρχουν ολοκάθαρα σημάδια μιας βίαιης έκρηξης, γιατί τα διάφορα κοιτάσματα της επιφάνειας της γης βρίσκονται συγκολλημένα μεταξύ τους σαν ύστερα από υπερβολική θέρμανση. Φαίνεται πως το αλάτι, το θειάφι και η πίσσα εκσφενδονίστηκαν στον αέρα όταν η μεγάλη πετρελαιοπηγή κάτω από το νότιο τμήμα της Νεκρής Θάλασσας διαταράχθηκε, προφανώς από σεισμό και φυσικά αέρια που ανεφλέγησαν αφού διέφυγαν στην ατμόσφαιρα.
Άσβεστο-άργιλος ψηλά πάνω στο όρος Σόδομα είναι μια ολοκάθαρη απόδειξη μιας βίαιης έκρηξης καθώς μεγάλα τμήματα επιφάνειας της γης εκτινάχτηκαν στις βουνοπλαγιές.
Ένα άλλο σημείο είναι η λέξη που μεταφράζεται «θείον» που στη πραγματικότητα σημαίνει «υλικό που περιέχει πίσσα». Και, πράγματι, εξαιρετικά εύφλεκτη πίσσα είναι άφθονη στην περιοχή. Αυτό αναφέρεται και στη Βίβλο στη Γένεση 14:10.
Μια γεωλογική ανακατάταξη μπορούσε να περιλαμβάνει μια εκτεταμένη περιοχή, και είδαμε ότι τουλάχιστον η μια από τις πόλεις που αναγνωρίστηκαν σαν «πόλεις της Περιχώρου» παρέχει μαρτυρίες εκτεταμένης φωτιάς. Προγενέστερη απόδειξη υπήρχε από τις μελέτες στην επιφάνεια της γης που έγιναν από τον καθηγητή Νέλσων Γκλουκ (GΙuck) στις πόλεις κατά μήκος της Νεκρής θάλασσας. Θεωρεί ότι η όλη περιοχή είχε κατοικηθεί σποραδικά περίπου μέχρι τον 19ο αιώνα π.Χ., αλλά ότι δεν είχαν ξανά εποικισθεί εκτεταμένα για αρκετούς αιώνες.


____________ Τι συνέβη με την γυναίκα του Λωτ;
Μπορεί να εγερθεί το ερώτημα «τι έγινε με τη γυναίκα του Λωτ;». Αλήθεια πιστεύεις την ιστορία για τη στήλη άλατος; Η απάντηση, βέβαια είναι, «ναι». Αν οι άνθρωποι στην Πομπηία σκεπάστηκαν από την ηφαιστειακή λάβα, γιατί να μη μπορούσε να υποκύψει μια γυναίκα που έφευγε από τα Σόδομα, σκεπασμένη από όγκους αλατιού; Στήλες από αλάτι αφθονούν στην περιοχή και μια στήλη ύψους 12 μέτρων είναι γνωστή σαν «η γυναίκα του Λωτ».
Δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτή η στήλη πραγματικά περιέκλεισε τη γυναίκα του Λωτ, αλλά υπάρχει μια παράδοση πως μια γυναίκα είναι κλεισμένη εκεί. Αποτελεί μια ένδειξη. Ασφαλώς μπορούσε να κλεισθεί γιατί το αλάτι ήταν 45 μέτρα βάθος σ' αυτή τη περιοχή και τούτο το μεγάλο στρώμα αλατιού έσπασε μαζί με τ' άλλα στρώματα της επιφάνειας της γης και εκτινάχτηκε στον αέρα.


____________ Ο καπνός όχι η φωτιά
Ένα ενδιαφέρον και χαρακτηριστικό σημείο βρίσκεται στη Γένεση 19:28 που μας λέει ότι ο Αβραάμ κοίταξε και είδε το καπνό που ανέβαινε σαν καπνό καμινιού. Ο Αβραάμ ήταν στην Χεβρών και υπάρχουν βουνοσειρές μεταξύ της Χεβρών και των Σοδόμων. Δεν μπορούσε να δει τη φωτιά αλλά είδε το καπνό ψηλό στον ουρανό. Μας λέγεται ότι ο Αβραάμ είδε τον καπνό και δεν αναφέρεται ότι είδε τη φωτιά. Τούτη η φαινομενικά απλή διαπίστωση σημαίνει ότι υπήρχε ένας αυτόπτης μάρτυρας αυτής της περιγραφής.
Ένας συνοπτικός επιστημονικός ανασχηματισμός
Σε συντομία λοιπόν, φαίνεται ότι την εποχή αυτής της θείας κρίσης, ένας σεισμός έσπασε βράχους στην άκρη του γεωλογικού ρήγματος και φυσικά αέρια από υπόγεια πετρελαιοφόρα κοιτάσματα τίναξαν πολλούς απ' αυτούς τους βράχους μαζί με αλάτι, θειάφι και πίσσα ψηλό στον αέρα. Τα φυσικά αέρια αναφλέγησαν, και φωτιά και πίσσα έπεφταν από τον ουρανό κυριολεκτικά.
Η αρχαιολογική μαρτυρία, η γεωλογική μαρτυρία και άλλα στοιχεία έρχονται όλα μαζί να δείξουν ξεκάθαρα ότι η Βιβλική περιγραφή της καταστροφής των πόλεων Σοδόμων και Γομόρρας, μπορεί να δεχθεί μια ικανοποιητική αναπαράσταση. Με τούτο δεν θέλω να πω ότι δεν περιέχονται φραστικοί συμβολισμοί στο κείμενο. Η λαϊκή αντίληψη για τη φωτιά και το θειάφι που απλά έβρεχε ο ουρανός δεν υποστηρίζεται σ' αυτό το βιβλίο. Ο Θεός που ελέγχει το σύμπαν, ελέγχει επίσης και το χρόνο των φυσικών γεγονότων. Θαυματουργικά, σ' αυτή την περίπτωση, έχουμε μια απότoμη ανάφλεξη κάποιας πετρελαιοπηγής. Το γεγονός είναι ότι η Βίβλος δεν μιλάει για έκρηξη παρ' ότι ο Νταίνικεν έχει αρκετή φαντασία ώστε να ισχυρίζεται κάτι τέτοιο για τα Σόδομα.
Η αναπαράσταση που παρουσιάσαμε είναι τελείως αποδεκτή «επιστημονικά» και συμβαδίζει με τη Βιβλική περιγραφή. Τα περί ατομικής έκρηξης είναι καθαρή φαντασία.
Άλλο ένα «διαστημικό όχημα» συντρίφθηκε βουτώντας σ' αυτούς τους λόφους του Μωάβ, πλάι στη Νεκρά θάλασσα.